Kireçlenme ya da tıp dilindeki adı ile osteoartrit dünyada en yaygın görülen eklem hastalığı. Mevcut ilaç uygulamaları ile şikayetler kontrol altında tutulmaya çalışılmasına mukabil, bu ilaçların yol açabildiği yan etki riski önemli bir sorun. Bu nedenle, bitkisel ürünler, besin destekleri gibi doğal ürünler tercih ediliyor. Bu amaçla en yaygın bilinenler arasında zerdeçal veya zencefil rizomu, kuşburnu meyvesi, Boswellia reçinesi, şeytan pençesi (Harpagophytum) kökü ön planda yer alıyor. Ancak son yıllarda yeşil çayın da osteoartrit şikayetleri üzerinde olumlu katkılar sağlayabileceğini işaret eden deneysel bulgular (preklinik) dikkati çekiyor. Söz konusu deneysel bulguların klinik olarak insanlarda ne derecede etkili olabileceği yeni bir araştırma ile araştırılmış.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kliniğinde yatmakta olan, en az 6 aydan beri orta derecede osteoartrit şikâyeti bulunan 40-75 yaşları arasında hastalar arasından 50 hasta seçilmiş. Hastalar iki gruba ayrılarak bir gruba yeşil çay özütü taşıyan tableti (günde 3 defa 500 miligram) yanı sıra iltihap giderici ilaç olan diklofenak tablet (günde 2 defa 50 miligram) verilmiş. Kontrol grubu olarak seçilen diğer grup hastalara ise sadece diklofenak tablet (günde 2 defa 50 miligram) uygulanmış. Yeşil çay özütü içeriği analiz edilerek temel kateşin (polifenolik etkili madde grubu) içeriği üzerinden standardize edilmiş (yüzde 34 epigallokateşin gallat “EGCG” taşıyor).
Araştırma sonuçları bilimsel analiz yöntemleri (VAS, WOMAC) ile değerlendirilmiş; eklem sertliği, fiziksel aktivite, ağrı, yan etkiler vb. Sonuç olarak yeşil çayın osteoartrit hastalarında sorgulanan tüm parametrelerde sadece ilaç verilen gruba göre istatiksel olarak belirgin şekilde yararlı olduğu görülmüş. Yan etki olarak yeşil çay+diklofenak tableti kullananlarda herhangi bir olumsuz gelişme görülmezken, sadece diklofenak verilen kontrol grubunda mide şikâyeti üzerine uygulama durdurulmuş.
Peki yeşil çay içerek de yarar görebilir miyim?
Bir fincan yeşil çay içerisinde 60-125 miligram arasında kateşin bulunduğu, bunun tahminen yüzde 60 kadarının EGCG olduğunu varsayarsak, günde 10 bardak kadar yeşil çay içmek gerekiyor. Tabi yeşil çayın kafein (yüzde 3-4) taşıdığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Dolayısıyla miktarı makul bir seviyede tutarak günde 4-5 bardak yeşil çay içilebilir. Ancak yüksek tansiyon hastaları için bu uygulamayı önermem. Diğer taraftan, akşam saatlerinden sonra içilirse uykusuzluk yapabileceği, mide asidi artıracağı için reflü hastalarında şikayetleri artırabileceği şeklindeki uyarılara dikkat edilmeli. Zaten araştırmanın amacı da tek başına yeşil çay ile osteoartrit tedavisi yapmak değil, diğer ilaçların etkinliğine katkı sağlamak. Bu bakımdan benim öncelikli önerim yüksek emilim sağlayan özel fitozom teknolojisi uygulanmış Zerdeçal özütü ile hazırlanmış kapsüller ile birlikte uygulanması.
Sonuç olarak, osteoartrit hastalarında fiziksel aktivitenin artırılmasında ve ağrının azaltılmasında uygulanan ilaçların etkinliğinin artırılmasında yeşil çay ekstresinin belirgin bir katkı sağlayabildiği bildiriliyor.
Hashempur MH, et al., 2016: Green tea (Camellia sinensis) for patients with knee osteoartritis: A randomized open-label active-controlled clinical trial. Clin Nutr 18, doi: 10.1016/j.clnu.2016.12.004.
