Yıllarını bitkilerin insan sağlığı bakımından önemini, iyileştirici etkilerini bilimsel olarak açıklamaya, ispatlamaya yönelik çalışmalara vermiş biri olarak bitkisel ürünlere giderek artan ilgi ve talep beni mutlu ediyor mu? HAYIR, sevinmem gerekirken maalesef ENDİŞEYE KAPILIYORUM! Neden mi? Artık herkes kendisini bitki bilimi uzmanı olarak görüyor? Hani “Ağzı olan konuşuyor” diye bilinen bir söz var ya, uyarlarsak “iki satır okuyan birden doğanın tüm sırlarını çözüyor!”
Hafta içinde bir gazetede çıkan bir haber için GÜLSEM mi, AĞLASAM mı, bilemedim? Başlık şu şekilde “Anne olmak için Adaçayı”. Altındaki metinde “Hormon eksikliğini giderip hamile kalmayı sağlar” diyor. Bunun için tek yapmanız gereken “2-3 adaçayı yaprağını sıcak su içerisinde 5 dakika bekletip içeceksiniz”. Şerbetçi otu da “bol kadınlık hormonu taşır” diyor, yazıda. Bir litre suya 30 gram atıp 10 dakika kaynatılıp içilecek”, o kadar basit. Şerbetçi otu bira imalatında kullanıldığına göre, bira içen erkekler yandı!
Günlük hayatımızda sıklıkla besin olarak kullanılan sebze ve meyveler ya da yemeklerimizde lezzet öğesi olarak yararlandığımız baharatlar veya sağlığımızı korumak ve hastalıkları gidermek üzere bitkisel ilaç olarak kullandığımız bitkilerde bulunan bazı bileşiklerin östrojenik etkisi (yani kadınlık hormonu benzeri) bulunduğu bilinmektedir. Özellikle izoflavonlar, lignanlar ve kumestan türevi bileşiklerin bu tip etkileri ön plana çıkmaktadır. Ancak bu bileşikleri taşıyan bitkilerin anne olmak isteyenlerde doğurmayı sağlayabilmesi mümkün değildir.
Mesela, Uzakdoğu toplumlarında günlük beslenmede önemli yeri olan soya fasulyesi ürünleri (başlıcası soya sosu) östrojenik etkili izoflavon grubu bileşikler bakımından zengindir. Ancak bu ürünleri kullanan Uzakdoğulu erkeklerde karakter değişikliğine yol açmamaktadır. Östrojen hormonunun bayanlarda hamilelik döneminde verilmesi düşüğe yol açmaktadır. Hâlbuki hamileliği boyunca soya ürünlerini kullanmaya devam eden Uzakdoğulu kadınlarda düşük oluşmamaktadır.
Günlük hayatımızda baharat olarak yiyeceklerimize lezzet katan baharatlar da östrojenik bileşikler bakımından zengindir: Fesleğen, Tarçın, Maydanoz, Kereviz, Rezene, Zencefil, Sarımsak, Mate, Kekik, Zerdeçal, Isırgan, Nane, Biberiye, Adaçayı, Safran, Papatya vd. Çoğunlukla aromatik/kokulu özellikte bu bitkilerin hamilelerde kullanılması düşüğe yol açmadığı gibi, erkeklerde karakter değişikliğine veya kız çocuklarda erken olgunluğa erişmeye yol açmaz ya da menopoz döneminde kadınlarda doğurganlığı sağlayamaz. Aynı şekilde adaçayı, biberiye, tarçın, şerbetçiotu vd., hiç biri “ANNE OLMAK İSTEYEN BAYANLARDA DOĞURGANLIĞI SAĞLAYAMAZ”.
Hafta içerisinde bir tanıdıktan aldığım mesajda da, bir arkadaşının hamile kalabilmek için yukarıda bahsettiğim listede yer alan bazı bitkilerin yer aldığı dörtlü ürün gamı için üçyüzelli lira verdiği bilgisi yer alıyordu. İşte üzüldüğüm, endişelendiğim hususlardan biri; insanlar hassasiyet gösterdikleri konular için bitkilerden mucizeler göstermesini bekliyor. Bu mucizeler için fırsatçılara yüksek bedelleri de ödemeye hazırlar. Her zaman söylediğim gibi; “kılavuz ve karga” ilişkisini ortaya koyan atasözümüz gibi.