Kranberi (Vaccinium macrocarpon) meyveleri ülkemizde yetişmiyor, ancak meyveleri “Amerikan üzümü” adı altında ülkemizde bazı baharatçılarda satılıyor ve ayrıca Eczanelerde kapsül halinde de pazarlanıyor. Amerika ve Avrupa’da bilhassa bayanların idrar yolu enfeksiyonlarının gerek tedavisi ve gerekse önlenmesinde tercih edilen güvenilir bir bitkisel ürün. Gerek meyve suyu gerekse de kapsül halinde kullanılıyor. Daha önce de etki şekli hakkında bazı açıklayıcı bilgiler aktarmıştım, hatırlarsanız! Meyvelerin kırmızı rengini veren proantosiyanidinler (kondanse tanenler) koli basilinin idrar kesesi çeperine yerleşmesini önlerken, diğer bileşeni olan meyve şekeri (fruktoz) ile birlikte bakterileri öldürücü etki göstermektedir. Kranberinin gerek deneysel ve gerekse klinik olarak ispatlanan bu etkisinin haricinde, ülsere neden olan helikobakter mikroorganizmasının (Helicobacter pylori) mide cidarına yapışmasını engellediği ve grip virüsünün gelişimini durdurduğu şeklindeki bazı bulgular henüz tam olarak doğrulanmamış.
Kranberi meyvelerinin bence en dikkati çekici özelliklerinden biri hamileler ve emziren annelerde idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesi ve tedavisi amacıyla sıklıkla kullanılması. Bildiğiniz gibi, hamilelik sırasında dölüte ve emzirme dönemlerinde bebeğe zarar verebileceği için ilaçların büyük bir kısmının kullanılmasından kaçınılmaktadır. 2004 yılında yayınlanan ve Norveç’te 400 hamile kadın arasında yürütülen bir anket çalışmasında, hamilelik döneminde en çok kullanılan bitkisel ürünün “kranberi” olduğu tespit edilmiş.
Şüphesiz, su dahil hiç bir seyin tamamen güvenilir olduğunu söyleyemeyiz. Diğer taraftan, hamile ve emziren annelerdeki söz konusu etkilerin tespit edilmesine yönelik ayrıntılı klinik çalışma yapılabilmesi de etik olarak mümkün değil. 2008 yılında yayınlanan bir çalışmada, kranberi ile ilgili mevcut tüm bilimsel nitelikte etkinlik ve risk verilerinden yararlanılarak hamile ve emziren annelerdeki güvenilirliği incelenmiş. Sonuç olarak, kullanılan kranberi (meyve suyu veya kapsülü) miktarını abartmamak koşulu ile herhangi bir riskin söz konusu olmayacağı ileri sürülüyor. Risk olarak tespit edebildiğim tek uyarı, günde 3-4 litreden fazla meyve suyu içilmesi halinde bömbrek taşı oluşumuna yol açabileceği şeklinde. Zaten bu kadar çok miktar içilmesi mümkün değil!
