Sağlıklı bir yaşam sürmemizi sağlayabilecek başlıca üç temel etken bulunuyor; kalıtım mirası, dengeli beslenme ve yaşam tarzı. Bunlardan birinde ortaya çıkan yetersizlik sonucu sağlık sorunları kaçınılmaz hale gelebiliyor. Tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat’ın ikibin yıl önce “Besininiz İlacınız Olsun” öğütünün önemini yeni farkediyoruz, maalesef! Aslında yediklerimizin ne kadar önemli olduğu atasözlerimiz ile de betimleniyor; ama değiştirilmiş şekli daha anlamlı: “Can boğazdan gelir; boğazdan gider”.
Yeni yayımlanan bir klinik çalışma ilgimi çekti. İran’da yürütülen çalışmada 35 ile 60 yaşları arasında kırk polisitemi (kanda eritrosit miktarı yüksekliği) hastasında 6 hafta sürede uygulanan bir sebze çorbası karşımının kan değerleri üzerindeki etkisi değerlendirilmiş. Hastalar iki gruba ayrılıp bir grup kontrol olarak alınmış. Kontrol grubunda sadece flebotomi (kirli kan alma) uygulanırken, deney grubunda flebotomi sonrası 6 hafta boyunca çorbadan tüketilmesi istenmiş. Süre sonunda yapılan ölçümlerde kan vizkozitesi (akışkanlığı), hematrokrit, plazma fibrinojen, total kolesterol, LDL-kolesterol (kötü kolesterol), VLDL-kolesterol, HDL-kolesterol (iyi kolesterol) ve açlık kan şekeri değerlerinin tümünde istatiksel olarak çok belirgin düzelme sağlandığı gözlemlenmiş.
Sebze çorbası karışımında bulunan malzeme ve miktarları şu şekilde: Soğan (40 gram), kereviz (25 gram), havuç (25 gram), marul (25 gram), arpa (20 gram), maydanoz (10 gram), kişniş otu (10 gram) ve dereotu (10 gram), ekstra sızma zeytinyağı (7 gram) ve limon suyu (7 gram), tarçın (0,5 gram), zerdeçal (0,5 gram), tuz (0,5 gram) ve karabiber (0,5 gram). Önce arpa bir litre su içerisinde orta ateşte yarım saat kaynatılır. Sonra havuç ve kereviz ilave edilip 15 dakika daha kaynatılır, en son limon suyu hariç diğer malzemeler de ilave edilip 15 dakika daha kaynatılır. Altı kapatılıp ılıyınca limon suyu ilave edilir. Bu çorbanın porsiyonunun kalori değeri 132 kcal olarak ölçülmüş. Kan ölçümleri için örnekler başlangıç ve süre sonunda 12 saatlik açlık sonrası alınmış. Hastalar verilen anketi doldurarak uygulama sırasında varsa şikayet, yan etki, beslenme değişiklikleri gibi durumları bildirmiş. Tek olumsuz bildirim bir hastadan bulantı şikayeti olarak gelmiş.
Naghedi-Baghdar, H., et ak., 2018: Effect of a functional Food (vegetable soup) on blood rheology in patients with polycythemia. Avicenna J. Phytomedicine 8, 389-98.
