Dejeneratif eklem hastalıkları; kemik kireçlenmesi (osteoartrit) ve eklem yangısı (romatoit artrit) her ikisinin de temelinde yangı ve oksidatif hasar rol oynamaktadır. Aslında oksidasyon hastalığın temelinde belirgin bir rol oynamaktadır. Nitekim kıkırdak lezyonları ya da menisküs gibi vakalarda eklemarası sıvıda oksidatif hasarın bir etkeni olan reaktif oksijen türlerinin belirgin bir şekilde arttığı gözlenmiştir.
Bitkiler oksidatif hasarı giderici (antioksidan) ve yangı giderici (antienflamatuvar) ya da bağışıklık sistemini destekleyici etkiler bakımından yararlı bileşenler taşımaktadır. Yeni yayımlanan bir çalışmada oksidatif hasarı ve yangı giderici etkileri bilinen limon otu (Bilimsel Latince adı Aloysia triphylla) ve bağışıklı sistemi üzerinde etkileri ile dikkati çeken omega-3 çoklu doymamış yağ asitlerini birlikte uygulanması ile artrit hastalarının eklemlerinde sağlayabileceği yararlar incelenmiştir.
Somon, ton balığı gibi soğuk deniz balıklarından elde edilen balık yağı uzun zincirli Omega-3 yağ asitleri (eikozapentaenoik asit ve dokozahekzaenoik asit) bakımınan zengindir ve bağışıklık sistemi üzerinde düzenleyici etkisi bulunmaktadır. Nitekim daha önce yürütülen çalışmalarda romatizmal hastalıklarda balık yağı kullanılması ile yangıya yol açan maddelerin (eikozanoitler) milktarında belirgin bir düşme gözlendiği bildirilmektedir.
Çalışma eklem hastalığı bulunan gönüllülerde bilimsel çalışma tasarımına uygun olarak çift körlü, randomize ve boş ilaç (plasebo) formatında uygulanmış. Deney uygulanmasını kabul edenler arasından yapılan muayene ile seçilen erkek ve kadın 45 kişi iki gruba ayrılmış. Bir grup gönüllüye 9 hafta boyunca test ilacı uygulanırken, diğer gruba aynı sürede aynı görünüşte boş ilaç uygulanmış. Uygulanan kapsül formülü içerisinde 370 miligram balık yağı tozu (eikozapentaenoik asit/dokozahekzaenoik asit) ve 230 miligram limonotu özütü bulunmaktadır. Çalışmanın ilk 6 haftasında gönüllülere yemeklerden önce ikişer tane olmak üzere günde 6 kapsül, son üç haftada ise miktar yarıya indirilerek yemeklerden önce birer kapsül verilmiş.
İlacın etkinliğini değerlendirmek üzere her hafta yapılan incelemelerde hastanın ağrısı, eklemlerindeki hareket rahatlığı gibi önemli parametrelerdeki gelişmeler izlenmiş. Sonuç olarak Omega-3 yağı ve limonotu karışımı uygulamasının artrit hastalarında eklem hareketliliğini boş ilaç uygulanan gruba oranla belirgin bir şekilde artırdığı, eklem ağrısının önemli ölçüde hafifletilebildiği bildirilmektedir.
Nasıl uygulanabilir?
Artrit hastaları (kireçlenme ya da eklem yangısı) bu tedaviyi nasıl uygulayabilirim diye düşünüyor olabilir. Omega-3 kapsülleri artık günlük hayatımıza iyiden yerleşti. Sağlığımız için ne kadar önemli olduğu yeniden keşfedildiğinden sık sık reçeteye yazılıyor. Limon otu ise aslında sık sık kandırıldığımız bir bitki! Daha ucuz olduğu ve tadı benzediği için piyasada melisa yerine bize satılan bitkilerin çoğu limon otu. Zaten diğer adı da “yalancı melisa”. Yalancı melisanın yatıştırıcı ve uyku verici olarak bir etkisi yok ama, oksidatif hasarı giderici ve yangı giderici etkileri nedeniyle gün içerisinde omega-3 kapsülleri ile birlike çay olarak kullanılması yararlı olabilir. Unutmayın artrit dejeneratif bir hastalık olduğundan ilaçlar tedavisi yok. Burada temel amaç ağrı kesici ve yangı giderici ilaç kullanımının mümkün olduğunca azaltılabilmesi.
