Halk arasında çok enerjik, hareketli kişiler için “Arpası fazla geldi” diye bir atasözü vardır. İngilizcede benzer bir deyim yulaf için kullanılır; “feel one’s oat” bilgiçlik taslamak, kendini formda hissetmek anlamındadır. Gerçekten de yulafın vücudun fiziksel ve fizyolojik kapasitesini artırıcı özelliklere sahip olduğuna inanılmaktadır. Yulaf bitkisinden ya da özütünden hazırlanan çeşitli ürünler kalp hastalıklarının önlenmesi, depresyon belirtilerinin hafifletilmesi, strese karşı direnç kazandırmak, endişeyi giderici yararları için önerilmektedir. Ancak yapılan bir etkinlik önerileri bilimsel çalışmalar ile yeterince desteklenmemiştir.
Bu konuda son yıllarda özel olarak hazırlanmış bir “Yulaf özütü” üzerinde yürütülen çalışmalar dikkat çekici bilimsel kanıt sağlamaktadır. Deney hayvanlarında yapılan çalışmalarda günde ikibuçuk gram yulaf özütünün yedi hafta süre ile uygulanması ile öğrenmeyi ve zihinsel uyanıklığı artırdığı, strese karşı direncin sağlandığı saptanmıştır.
İnsanlarda ise ikibuçuk gram tek dozda uygulanması ile beyinde alfa2-dalgası aktivitesini artırırken, delta ve fi elektrik beyin dalgalarını azalttığı görülmüştür. Avustralya’da yulaf özütü ile yürütülen bilimsel ölçütte başka bir klinik çalışmanın sonuçları yeni yayımlandı. Orta derecede algılama kapasitesine sahip 50 yaş üzerinde sağlıklı gönüllüler arasından seçilen yüzsenbeşine başlangıçta bilimsel algılama testi uygulanmış. Daha sonra gruplandırılarak günde iki doza bölünmüş halde 1600 miligram ve 2400 miligram yulaf özütü (yeşilken toplanan yulafın yüzde 30 alkol özütü) ya da benzer görünümde yalancı ilaç (maltodekstrin) verilmiş. Çalışmayı tamamlayabilen otuzaltı gönüllü üzerinde yapılan bilimsel değerlendirme anketlerinin sonuçları yulaf özütünün 1600 miligram dozda uygulanması ile yalancı ilaç verilen gruba göre dikkat ve algılama kapasitelerinin belirgin bir şekilde artış gösterdiği gözlenmiş.
İki tahıl bitkisi olan arpa ve yulaf zengin B vitamini içeriğine sahiptir. Bu nedenle bu tahıllardan hazırlanan özütler özellikle sinir sistemini desteklemeye yönelik ürünler içerisinde yer almaktadır. Günümüzde ortalama insan ömrü uzadıkça, Alzheimer ve demans gibi hastalıklar ileri yaşlarda insanların korkulu rüyası haline gelmiştir. Bir şeyleri unuttuğumuzda “acaba Alzheimer mı oluyorum” diye endişeleniriz. Aslında bu doğal, kaçınılmaz bir süreç. Bu süreci önlemek için beynimize yatırım yapmamız gerekiyor. Bu bakımdan yulaf özütü yararlı bir ürün. Ama kanımca yulaf unundan hazırlanan kurabiye ya da kahvaltılık yulaf gevreği gibi yulaflı besinlerin kullanılmasının da yararlı olabilmesi mümkün.